شب یلدا،شب چله (انجمن علمی و آموزشی)
شب یَلدا یا شب چلّه
یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیم‌کرهٔ شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود. نام دیگر این شب «چِلّه» است، زیرا برگزاری این جشن، یک آیین ایرانی‌است.
شب یلدا در سراسر کشور با توجه به آداب و رسوم هر منطقه برگزار می شود نشستن زیر کرسی ، جمع شدن اقوام و بزرگان فامیل در کنار یکدیگر ، گرفتن فال حافظ ، خوردن انار و هندوانه و تنقلات ، بخشی از مراسم شب یلدا را تشکیل می دهد. از آنجا که هر منطقه در کشور ، دارای آداب و رسوم می باشد ، قطعا نحوه برگزاری یلدا در هر منطقه متفاوت است. شب یلدا یا شب چله ، مراسمی است که اقوام و نزدیکان با جمع شدن کنار یکدیگر ، این شب را تا طلوع خورشید اولین روز زمستان در کنار یکدیگر هستند. محل برگزاری شب یلداهای قدیم معمولا در منزل بزرگان فامیل مانند مادربزرگ و پدربزرگ بوده است خانه های سنتی و قدیمی و بزرگ که اگر همه نزدیکان و حتی دوستان و همسایگان نیز در آن جمع می شدند ، باز هم جای خالی وجود داشت.
اما با توجه به اینکه اکنون منازل آپارتمانی و کوچک شده است ، شاید جمع صمیمی قبل را کمتر مشاهده کنیم جمعی که از چند روز مانده به شب یلدا ، همه چیز را محیا و برای رسیدن به این شب و جمع شدن در کنار یکدیگر نیز لحظه شماری می کردند. در قدیم آدابی وجود داشت که اکثر مردم تا طلوع آفتاب بیدار می ماندند اما اکنون با توجه به مشاغل و همچنین مدرسه ها ، این امکان برای اکثر خانواده ها وجود ندارد و معمولا مراسم شب یلدا تا بامداد بیشتر ادامه پیدا نمی کند.
شب یلدا در استان چهار محال و بختیاری :
یکی از استان هایی که نحوه برگزاری جشن شب یلدا در آن با آداب و رسوم خاصی برگزار می شود ، چهارمحال و بختیاری است. مرکز این استان ، شهرکرد و جالب است بدانید که یکی از استان های کوهستانی کشور ، چهارمحال و بختیاری می باشد. جشن شب یلدا در چهار محال و بختیاری توسط اقوام بلوچ ، ترک قشقایی ، شمالی ، عرب ، فارس ، کرد و بختیاری برپا می شود و البته اکثر اقوام استان چهارمحال و بختیاری را خود بختیاری ها و فارس و ترک قشقایی تشکیل می دهند. در چهار محال و بختیاری رسم است که هنگامی که خانواده ها دور یکدیگر جمع می شوند ، حافظ خوانی یا شاهنامه خوانی توسط کسی که آن را حفظ است انجام می گیرد. همانطور که می دانید ، یکی از رسم های برگزاری شب یلدا ، خواندن فال حافظ است که معمولا توسط یکی از بزرگان یا ریش سفیدان حاضر در جمع اینکار انجام می شود. یکی از رسم هایی که در چهار محال و بختیاری در شب یلدا وجود دارد ، قصه گویی بزرگان است داستان هایی زیبا و قدیمی و البته پند آموز که میتواند خانواده های حاضر در جمع را دقایقی سرگرم کند.
